ترجمان دانش دانشگاه

آقای دکتر توحید رضایی مجری طرح تحقیقاتی اثرگذار با عنوان "تولید کیت آنالیز شکست DNA در اسپرم" در نشست خبری به تشریح این طرح پرداخت.

با سلام و احترام

آقای دکتر متشکریم از حضور شما در این مصاحبه، لطفا خودتان را معرفی نمایید و سوابق علمی، پژوهشی، اجرایی و فعالیت های مرتبط با این پژوهش را بیان بفرمایید:

سلام وقتتون بخیر

باتشکر از گروه محترم ترجمان دانش برای دعوت به این مصاحبه و فراهم کردن فرصت معرفی این طرح تحقیقاتی، بنده درخدمتتان هستم. در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشگاه و رئیس مرکز مدیریت توسعه فناوری سلامت هستم. آن چه که برای ما اهمیت دارد تولید و توسعه فناوری هایی است که گره از مشکلات جامعه باز می کند. امید دارم تجربه این طرح بتواند تاثیر زیادی در بهبود روند درمان ناباروری داشته باشد. 

آقای دکتر دلیل اصلی شما برای انتخاب این طرح تحقیقاتی چه بود و چه کسانی در این پژوهش یاری دهنده شما بودند؟

همان طور که می‌دانیم امروزه صنعتی شدن جامعه با تغییر سبک زندگی، تاخیر در ازدواج ها، افزایش استرس های روحی و روانی زوجین، افزایش آلودگی ها همراه بوده که همه اینها باعث افزایش ناباروی در جوامع بشری شده است. در این بین ناباروری با علل مردانه دلیل نیمی از ناباروری ها را به خود اختصاص می دهد که بایستی به آن توجه شود. از جمله فاکتورهای مردانه ناباروری می توانیم به ناهنجاری های ژنتیکی، اختلالات هورمونی، بیماری های عفونی و واریکوسل نام ببریم.

در اکثر مراکز درمان ناباروری ارزیابی های روتین اسپرم از قبیل غلظت، تحرک و زنده مانی برای بررسی علل ناباروری استفاده می شود. یکی از پارامترهای مهمی که ارزش پیشگویی کنندگی بسیار بالایی برای پتانسیل باروری دارد DNA اسپرم می باشد. کیفیت DNA اسپرم می تواند بر نتایج لقاح موفقیت آمیز تاثیر بگذارد. تکامل جنین و رشد و سلامت نوزاد بعد از تولد نیز تحت تاثیر کیفیت DNA اسپرم است. شکست DNA با مشکلات ناشی از سقط مکرر در مراحل اولیه بارداری و بروز بیماری‌های ژنتیک کودکان متولد شده رابطه ی مستقیم و معنی داری دارد. با بررسی این دغدغه ها متوجه میشویم که نیاز مبرم در زمینه توسعه فناوری های سلامت در این زمینه وجود دارد.

بنده و همکاران عزیز مرتضی طراوت، بهروز نیک نفس، علی جوادی افشار، اصغر کاظم علیلو و مرال حبیب زاده در این طرح تحقیقاتی همکاری داشتیم.

نوآوری ها و ویژگی های برجسته طرح تحقیقاتی چه بود؟

با توجه به استفاده روزافزون از این روش نوین در آزمایشگاه های درمان ناباروری و دقت بالای آن، در این طرح تلاش شد که کیت ارزیابی میزان شکست DNA تولید شود. در این طرح کاهش زمان استفاده از کیت تشخیصی ممکن شد تا روند تشخیص سرعت یابد. از سویی با تغییر در ترکیب محلول لیز کننده و دناتوره کردن بهتر DNA اسپرم، امکان استفاده در گونه های مختلف علاوه بر نمونه ی انسانی فراهم شد. در طراحی کیت نیز محیط ایمن و تاریک در داخل خود جعبه طراحی شد تا افرادی که از این کیت استفاده می کنند و دسترسی به محیط ایمن و تاریک ندارند، بتوانند در مدت زمان کمتر و به سهولت از این کیت استفاده کنند.

اسپرم های دارای هاله به عنوان اسپرم سالم و اسپرم بدون هاله با شکست ژنوم شناسایی می شوند
همانطور که اشاره شد، این کیت در مدت زمان کوتاهی می تواند قدرت تشخیصی بالایی داشته باشد و برای تشخیص ناباروی در مردان یک ابزار مهم تشخیصی در نظر گرفته شود.

این طرح پژوهشی چه گره ای از مشکلات مردم باز خواهد کرد؟

تسهیل روند درمان ناباروری و جلوگیری از اتلاف وقت و هزینه در این مسیر پرپیچ و خم از نتایج موثر این کیت آنالیز می باشد.

با توجه به تحقیقات موجود در بازار نمونه ی خارجی این کیت توسط شرکت Hallotech و با قیمت ۳۱۵ یورو تولید و عرضه می شود که با ورود به ایران مبلغی بالغ بر ۱۵ میلیون تومان هزینه خواهد داشت از سویی با توجه به کمبود نمونه های داخلی این کیت و انحصار آن توسط یک شرکت، تجاری سازی این محصول علاوه بر تامین بازار داخلی می تواند باعث جلوگیری از خروج ارز از کشور و همچنین با صادرات باعث ارز آوری نیز گردد.

با توجه به اینکه در زمینه درمان ناباروری زوجین هزینه های زیادی را متحمل می شوند، هرگونه فناوری نوینی که بتواند احتمال موفقیت روش های کمک باروری را افزایش دهد و در زمان و هزینه صرفه جویی نماید مورد استقبال است. این کیت آنالیز نیز نقش به سزایی در این زمینه ایفا می‌کند.

بروز رسانی پروتکل های اجرای کیت نسبت به نمونه های خارجی و داخلی موجود در بازار و کاهش زمان انجام آزمایش نسبت به محصولات موجود در بازار از دیگر نتایج این پژوهش هستند.

ممنونیم از توضیحات ارزنده شما، آقای دکتر انتظار شما از مسئولین و متولیان امور پژوهشی در زمینه حمایت و توسعه فعالیت های مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟

حمایت های همه جانبه از طرح های تحقیقاتی این چنینی کمک شایانی به رفع مشکلات جامعه می کند. با تشکر فراوان از مدیریت محترم معاونت تحقیقات و فناوری بابت حمایت های بی دریغ از طرح های توسعه فناوری های سلامت، پیشنهاد می گردد در زمینه تجاری سازی این تولیدات نیز اقدامات لازم صورت گیرد.