ترجمان دانش دانشگاه
آقای دکتر رسول جعفری مجری طرح تحقیقاتی اثرگذار با عنوان "طراحی و تولید اطلس ویدیویی جامع برای انگل شناسی پزشکی" در نشست خبری شهریورماه به تشریح این طرح پرداخت.
با سلام و احترام
آقای دکتر باتشکر از حضور شما در این مصاحبه، لطفا خودتان را معرفی نمایید و سوابق علمی و پژوهشی مرتبط با این پژوهش را بیان بفرمایید:
سلام وقتتون بخیر
متشکرم برای دعوت به این مصاحبه و فراهم کردن فرصت معرفی این طرح تحقیقاتی. بنده در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشکده پزشکی هستم و دغدغه اصلی ما درک و تشخیص هرچه بهتر دانشجویانی است که پایه های اساسی سلامت جامعه را رقم می زنند.
آقای دکتر دلیل اصلی شما برای انتخاب این طرح تحقیقاتی چه بود؟
در دهه های اخیر با توجه با کاهش شیوع بیماریهای انگلی به صورت کلی در جهان و ایران، نمونه های بیماریهای انگلی جهت آموزش عملی دانشجویان به نسبت گذشته وجود ندارد. از طرفی، تشخیص انگل ها نیاز به مهارت میکروسکوپی بسیار بالایی دارد. بدون دیدن انگل ها زیر میکروسکوپ و تمرین تشخیص توسط دانشجویان، مخصوصا دانشجویان علوم آزمایشگاهی و تحصیلات تکمیلی انگل شناسی پزشکی و میکروب شناسی پزشکی، بعد از فارغ التحصیلی درمحیط آزمایشگاه تبحری در تشخیص انگل ها ندارند و اکثرا در تشخیص ناکام می مانند. این موارد حاکی از نیاز به یک اطلس جامع ویدیویی است.
از طرفی هم به خوبی میدانیم که انگل ها همیشه زیر میکروسکوپ به شکل تصاویر کتاب ها، اینترنت و اطلس های موجود به صورت تیپیک دیده نمی شوند و اشکال غیرتیپیک کار تشخیص را چندین برابر برای میکروسکوپیست سخت می کند. از اصلی ترین دغدغه ها این است که اطلس ها بر اساس تصاویر استاتیک مانند کتاب ها و نرم افزارها می باشند که سبب عدم برقراری ارتباط موثر استفاده کننده اطلس با تصاویر اشاره کرد. در اطلس ویدئویی حاضر این کمبود به صورت ارتباط صوتی و ویدئویی برطرف شده است
با استفاده از این اطلس دانشجویان و پرسنل بخش میکروب شناسی آزمایشگاهها خواهند توانست برای یادگیری بخش تشخیص میکروسکوپی در دانشگاه یا محیط کار آموزش کافی را ببینند. گروه هدف اصلی این اطلس دانشجویان انگل شناسی، میکروب شناسی، علوم آزمایشگاهی و پرسنل آزمایشگاهی می باشد
بیشتر موارد مشابه شامل اطلس های انگل شناسی به صورت کتاب، کتاب الکترونیک، و حتی نرم افزار در سطح جهان و ایران وجود دارند. این نوع نرم افزارها و یا کتابها مثل باقی اطلس ها حالت استاتیک دارند و فرد تصویر را می بیند و متن زیر آن را می خواند، یا در حالتهای پیشرفته تر (معمولا نرم افزارهای اطلس های آناتومی) با کلیک روی عضو یا قسمت مورد نظر نام آن قسمت نشان داده می شود. در اطلس ویدئویی اشکال مختلف انگل ها به صورت ویدئویی شرح داده می‌شود، قسمتهای مختلف انگل نشان داده شده و نحوه تشخیص به همراه کلیدهای تشخیصی به صورت صوتی و تصویری ارائه می شود. آخر هر بخش یک کوییز نیز تدوین شده است
نوآوری ها و ویژگی های برجسته طرح تحقیقاتی چه بود؟
تولید ویدیوهای آموزشی با کیفیت توام با تصویربرداری های میکروسکوپیک ساختار و نحوه زندگی انگل ها را بهتر نشان می دهد درنتیجه فرایند یادگیری موثرتر خواهدبود. این اطلس به ایجاد بانک اطلاعات تصویری و ویدیویی مرجع منجر شد که تاثیر به سزایی در روند تشخیص انگل ها خواهد داشت و می تواند در آزمایشگاه ها هم مورد استفاده قرار گیرد.
توسعه نرم افزارهای هوشمند تشخیص و آموزش مبتنی بر ویدیو از اولویت های پژوهشی دانشگاه است زیرا اینگونه تولیدات سبب تسریع و افزایش دقت در فرایندهای بالینی می گردد. این نوآوری ها می توانند به ارتقا کیفیت آموزش و تشخیص سریع تر و دقیق تر در حوزه انگل شناسی پزشکی کمک شایانی کند.
این طرح پژوهشی چه جامعه مخاطبی دارد؟
دانشجویان پزشکی و تحصیلات تکمیلی که واحد انگل شناسی دارند می توانند برای یادگیری عمیق تر از این اطلس کمک بگیرند. همچنین این اطلس می تواند در تشخیص بهتر انگل ها در آزمایشگاه ها موثر باشد.
ممنونیم از توضیحات ارزنده شما، آقای دکتر انتظار شما از مسئولین و متولیان امور پژوهشی در زمینه حمایت و توسعه فعالیت های مشابه چیست و چه راهکارهایی پیشنهاد می کنید؟
در انتها تشکر صمیمانه داریم از معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه که از به کارگیری فناوری سلامت در زمینه آموزش و یادگیری دانشجویان حمایت می نماید. آن چه که مهم است تداوم در این مسیر است تا اهمیت اینگونه طرح ها بیش از پیش مشخص گردد.
